TÜM KELİMESİ ÜZERİNE YENİ DEĞERLENDİRMELER
(THE NEW EVALUATIONS ABOUT THE WORD OF TÜM
)
|
Author
|
:
Osman Fikri SERTKAYA
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2016
|
|
Number |
:
5/3
|
|
Page |
:
1063-1093
|
|
Doi Number |
:
http://dx.doi.org/10.7884/teke.695
|
Özet
Türkçe tüm kelimesinin Arapça tamm kelimesinden alınarak uydurulduğu iddiası 60’lı yıllardan beri devam ede gelmekte idi. Tüm kelimesinin tarihî bir Türkçe kelime olduğunu ileri sürdüğüm bir makaleme cevap verilerek tüm > düm kelimesinin düm düz gibi pekiştirmeli tekrarların başında görülen katma heceden oluşan bir kelime olduğu söylenmiştir.
Bu cevap yazısında tüm kelimesinin katma heceden oluşmadığı, Kutadgu Bilig, Dîvânü Lugâti’t-Türk’ten başlayarak Lârendeli Hamdî’nin Yûsuf Zelihâ’sına kadar edebî eserlerde kullanıldığı, ayrıca Türkiye Türkçesinin dışında Azerbaycan Türkçesi, Türkmen Türkçesi, Tatar Türkçesinin lehçeleri, Başkır Türkçesi, Sahalar (Yakut) Türkçesi gibi çağdaş Türk lehçelerinde de kullanılan en az bin yıllık bir kelimemiz olduğu ortaya konulmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Tamm, tüm, düm, tümen
Abstract
Since 1960s the argument that the Turkish word tüm is derived from the Arabic word tamm have been continued. In a reply to my artiche which stated that the word tüm is a historical Turkish word, it has been noted that the word tüm > düm is merely a repitative word such as düm düz that we see in many exampler.
In the present response article, it is explained that the word tüm is not a repitative sylable, it has been used in the literary works from Kutadgu Bilig, Dîvânü Lugâti’t-Türk to Lârendeli Hamdîs Yûsuf Zelihâ, as well as it has been used İn Azerbaijani Turkish, Turkmen Turkish, Tatar Turkish, Bashkir Turkish, Sahalar (Yakut) Turkish in addition to Turkey Turkish, and it is at least ona thousend years old Turkish Word.
Keywords
Tamm, tüm, düm, tümen