Özet
DEDE KORKUT KİTABI’NDA BİLGİ KİPLİĞİ
Konuşucunun önerme karşısındaki tutumu ile ilgili anlamsal bir kategori olan kiplik, Aristo (MÖ 384-322) ile birlikte felsefe ve mantık araştırmalarında kendisine yer bulmuş, 19. yüzyıldan itibaren de dilbilimi alanyazınında kiplik üzerine incelemeler yapılmaya başlanmıştır. Dilbilimde Jespersen (1860-1943) ile başlayan modern kiplik çalışmaları, araştırmacılar tarafından anlamsal, biçimsel ve sözdizimsel düzlemde gerçekleştirilmiştir. Söz konusu araştırmacılar içinde Palmer, kipliği tipolojik bakımdan inceleyerek yaptığı özgün kiplik sınıflandırması ile alanyazınında sıkça başvurulan bir kaynağa imza atmıştır. Bu çalışmada, Oğuzların sosyal ve siyasi hayatını anlatan, konuşucu ve dinleyici bakımından kiplik incelemesi için araştırmacılara zengin bir içerik sunan Dede Korkut Kitabı’nın bilgi kipliği kategorileri, Palmer’ın belirlemiş olduğu ölçütler eşliğinde ele alınmış ve elde edilen verilerden yola çıkılarak Palmer’ın bilgi kipliği sınıflandırmasına yeni kategoriler ile katkı sağlanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kiplik, önerme kipliği, bilgi kipliği, Dede Korkut Kitabı.