KIRGIZ TÜRKÇESİ İLE TÜRKİYE TÜRKÇESİ AĞIZLARINDAKİ SÖZ VARLIĞI BENZERLİĞİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME
(A REVIEW ON THE RESEMBLANCE OF VOCABULARY IN KIRGIZ TURKISH AND TURKEY TURKISH DIALECTS
)
|
Author
|
:
Mehmet ÖZEREN
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2015
|
|
Number |
:
4/1
|
|
Page |
:
138-168
|
|
Doi Number |
:
http://dx.doi.org/10.7884/teke.379
|
Özet
Kırgız Türkçesi, Kıpçak grubunun Aral-Hazar koluna bağlı bir Türk lehçesidir. Günümüzde kuzey ve güney olmak üzere iki ana ağız bölgesine ayrılmış olan Kırgız Türkçesinin tarihî olarak dört gelişim dönemi vardır: I. – VIII. yüzyıl arasını kapsayan dönemde Kırgızlar Yenisey’de yaşamaktadırlar ve Kırgız Türkçesi Hakasça ve Tuvaca ile dil birliği içerisindedir. VIII. – XIII. yüzyıl arasındaki dönemde Kırgız boyları Yukarı Yenisey’den batıya hareket etmişler, uzun süre Güney Altay’da yaşamışlar ve böylece Altayca ile ortak unsurlar oluşmuştur. Bu dönem özellikle Eski Uygur ve Oğuz Türkçeleri ile bağlantılı olan bir dönemdir. XIV. – XVI. yüzyıl arasını kapsayan dönem, tarihî Kırgız Türkçesinin Tyan Şan (Tanrı Dağları) dönemidir. Bu dönemde Kırgız Türkçesi karakter kazanmaya başlamış, Orta Asya’daki halkların dilleriyle kurduğu ilişki sayesinde söz varlığı ve dil bilgisi özellikleri oluşmuştur. XVI. yüzyıldan başlayan ve günümüze kadar devam eden dördüncü dönem ise Yeni Kırgız Türkçesi dönemi olarak da bilinir.
Anahtar Kelimeler
Kırgız Türkçesi, Türkiye Türkçesi Ağızları, Söz Varlığı, Benzerlik.
Abstract
Kırgız Turkish is a Turkish dialect connected to Aral-Caspian of Kipchak group. Today, Kırgız Turkish divided into two main oral regions as the northern and southern has four historical development periods: Kırgız community lived in Yenisey between the centuries of I.-VIII and Kırgız Turkish is in a relation of language with Khakas and Tuvan language. Between the periods of VIII. - XIII. century, Kırgız tribes had set out to the west from the Upper Yenisei, had lived in Southern Altai for a long time, and so had formed common elements with Altai. This period is a period particularly in connection with the Old Uighur and Oghuz Turkish. Period between XIV. – XVI. Centuries is the period of Tian Shan (Heavenly Mountains) of historical Kırgız Turkish. During this period, Kırgız Turkish started to get characters, its vocabulary and grammatical features were formed by its relationship with the languages of the peoples in Central Asia. The fourth century starting from XVI. century and continuing up to the present is also known as the New Kırgız Turkish period.
Keywords
Kırgız Turkish, Turkey Turkish Dialects, Vocabulary,Resemblance