METATHESIS IN TURKISH: DEFINITION AND CLASSIFICATION
Abstract
Göçüşme, Türkçe sözlükte “Bir kelime içinde birbirini izleyen iki ünsüzün yer değiştirmesi” olarak tanımlanmaktadır. Türkçede pek çok gramer kitabında veya terim sözlüğünde de yerini almıştır. Fakat buna rağmen konuyla ilgili yapılan tanımların ve sınıflandırmaların yeniden gözden geçirilmesi gerektiği fark edilmiştir. Çünkü yapılan tanımlarda “bir kelime içinde”, “sesler arasında” veya “iki ses arasında” şeklindeki açıklamalar öne çıkmaktadır. Halbuki Türkçedeki göçüşmede seslerle birlikte hecelerin ve kelimelerin de yer değiştirdiği tespit edilmiştir. Bu yüzden makalede öncelikle bir göçüşme tanımı yapılmaya çalışılmış, ardından da göçüşmenin türleri, yer değiştiren unsurlara göre sınıflandırılmaya çalışılmıştır.
Buna göre bir söz zincirinde birbirlerine komşu olan ya da olmayan birimlerin (ses, hece, kelime...) bilinçli ya da istemsiz bir şekilde yer değiştirmesidir şeklinde tanımlanan göçüşme 1) Ses Göçüşmesi; 2) Hece Göçüşmesi ve 3) Kelime Göçüşmesi olarak üçe ayrılmıştır.
Keywords
Göçüşme, Metatez, Türk Dili, Türkçe.