Söylem terimi dünyayı anlamlandırmak, iktidar odakları inşa etmek amacıyla kullanılan araç demektir. Sınıflar arası etkileşimi farklı biçimlerde ele alan, güç ve iktidar esaslı geniş yelpazede anlam derinliği içeren hegemonya kavramıyla bağlantılıdır. Söylem ve hegemonya toplumsal cinsiyet çalışmalarında, kadın-erkek ilişkilerini açıklamada da kullanılır. Egemenliğin/iktidarın erkekte bulunduğunu, kamusal yaşamda farklı şekillerde bastırıldıklarını düşünen kadınlar, 1960’lı yıllarda feminizm hareketini başlatırlar. Bu hareketin ikinci dalgasından itibaren bazı erkekler kendilerinin de erkekler tarafından ezildiklerini dile getirmeye başlayınca farklı erkeklik biçimleri, erkeklerin sosyal rollerdeki ikincil statüleri gündeme gelir. Böylece toplumsal cinsiyet rollerinde erkekliğin de hegemonya vasıtasıyla imal edildiğine dikkat çekilir. İdeolojik iktidar söyleminde toplumsal cinsiyet rollerinden ödünçlenerek hâkim/güçlü olan erkek, tâbi ise dişi şeklinde değerlendirilir. Türk’ü ve Türklüğü yücelten Ahmet Hikmet Müftüoğlu, bir iktidar söyleminin kurulmaya, Türk kimliğinin eril bakış açısıyla yeniden inşa edilmeye çalışıldığı dönemde eser verir. Gönül Hanım romanında hegemonik ilişkileri iktidar-iktidarsızlık; yüceltim-maduniyet; biz-öteki; kadın-erkek gibi karşıtlıklarla ele alır. Bu çalışmada iktidar ilişkileri ve erkeklik kavramı eril ögeler bağlamında değerlendirilecektir.

Keywords
Gönül Hanım, erkeklik, iktidar, söylem, hegemonya.