A RESEARCH ABOUT A DIFFERENT USAGE OF THE SUFFIX -(I4)p / -(y)I4p tI4r
Abstract
Sondan eklemeli bir dil olan Türkçede fiilimsiler, anlam ve dizim bakımından önemli bir yere sahiptir. Bu tür ekler Türkçeye akıcılık kazandırmaktadır. Söz konusu eklerin bir kısmı Eski Türkçeden beri aynı işlevi yapagelmiştir. Bir kısmı da ya asıl işlevini kaybedip yeni bir işlev üstlenmiş, ya da asıl işlevi kaybetmeden yeni bir işlev kazanmıştır. Bu çalışmada -(I4)p / –(y)I4p zarf-fiil ekinin tI4r bildirme şeklinin birleşmesiyle Orta Türkçede -mIş ekinin yanında duyulan geçmiş zaman ve aynı zamanda geçmiş zaman sıfat-fiil eki olarak kullanılması üzerine durulacaktır. İlk olarak ekin hangi eserlerde duyulan geçmiş zaman işleviyle ortaya çıktığı gösterilecek, daha sonra ekin, Memluk Kıpçak Türkçesinin önemli eserlerinden olan Et-Tuḥfet’üz-Zekiyye fi’l-Lûġati’t-Türkiyye ve El-kavânînü’l-külliyye li-zabti’l-lügati’t-Türkiyye adlı iki eserde ism-i fâ’il (sıfat-fiil) bölümünde yer alması hakkında bilgi verilecektir. Ekin sıfat-fiil olarak geçtiği bütün örnekler sunulacak ve nasıl sıfat-fiil işlevi üstlendiği sonuç kısmında izah edilecektir.
Keywords
Memluk Kıpçak Türkçesi, -p eki, sıfat-fiil, Orta Türkçe.