TABRİZ IN THE CONTEXT OF HUMOR AND PLACE: JOKES, EŞEKLER KAHVESİ AND DUBBES
Abstract
Mizahi ürünlerin yaratılmasında belli başlı bölgeler ve mekânlar ile topluluklar ve kişiler öne çıkmıştır. Çeşitli bölgelerde yaşayan insanlar özel bir mizah yeteneğine sahip olmuş ve özellikle fıkra türünde ön plana çıkmışlardır. Bu bağlamda Tebriz şehri kendine has latife dünyası, hem siyasi hem de mizahi nitelikleri bulunan Eşekler Kahvesi ve mizahi anlatıcısı ve kişileri olarak adlandırabileceğimiz hazırcevap “dübbe”lerle bir mizah mekânıdır. Bu bilgiden hareketle bu makalenin konusunu Tebriz şehrinin mizahı olarak belirledik. Makalede ilk olarak İran Azerbaycanı’nda mizah ve latife türü hakkında bilgi verdik. Ardından Tebriz şehrinin tarihi ve sözlü kültür ürünlerine dair kısa bilgi verdik. Ardından Tebriz’in latife türüyle ilişkisi, Tebriz ve mizah denilince akla ilk gelen mekân olan Eşekler Kahvesi, daha sonra latife türünün hem icracısı hem de kahramanı konumundaki mizahi anlatılar meddahı dübbeler hakkında bilgi verdik. Sonuç olarak mizah ve mekân ilişkisi bağlamında Tebriz’de mizah, mizah türlerinde Tebriz, Tebriz’deki mizah mekânı Eşekler Kahvesi ve mizahın kahramanları dübbelerin özelliklerini Tebriz ve İran Türkleri özelinde inceleyip tahlil ettik.
Keywords
Mizah, mekân, İran Türkleri, Tebriz, latife, Eşekler Kahvesi, dübbe.