Yazar	: Label	Label
Türü	:
Baskı Yılı	: 2019
Sayı	: 8/3
Sayfa	: 1437-1466
398    1574

Abstract
İletişim disiplin olarak kişilerarası iletişimi önsel iletişim olarak tanımlar. Topluluksal ve teknolojik gelişmelerin ardından da örgütsel, toplumsal ve kitle iletişim boyutuna eğilir. Bu makalede de bu dört boyutta iletişimi sağlamanın yolları ve gelişimi üzerinde bir açılım yer almaktadır. Hatta bu boyutların ötesinde insanın doğanın bir parçası olarak kendini keşfediş yolculuğunda doğayı izlemesi, anlamaya çalışması, nasıl bir sistem içinde yer aldığını kavramaya çalışması çabası ilk önsel iletişim olarak değerlendirilmiş ve de insanın bulunduğu yer ve ortam (mekân) çerçevesinde, haberleşme bağlamında iletişimsel incelemeye odaklanılmıştır. Daha önceki incelemelerin dışında alan yazına farklı bir katkı sağlamak, tarihi bir profil ortaya koymak amacıyla, çalışmada insanlar arası iletişim ve haberleşme “yöne göre haberleşme” ve “yola göre haberleşme” olmak üzere iki ayrı kategoride araştırılmıştır. Söz konusu kategorisel ayrımın oluşum ve gelişimi de Türk dünyası çerçevesinde değerlendirmeye alınmıştır. Hem Orta Asya Türkleri hem Anadolu Türkleri olarak Osmanlı Devleti’ndeki yapısal durum ve farklılıklar betimsel teknik aracılığıyla incelemeye dâhil edilmiştir. Sonuç olarak, Türk dünyasında haberleşmede önceliğin güvenlik olduğu, tarih boyunca Türk topluluklarının dış tehdit ve tehlikelere karşı haberleşmenin dolayısıyla iletişimin güvenli sağlanabilmesi için tüm çevresel kaynaklardan yararlanmaya çalıştığı anlaşılmıştır.

Keywords
: İletişim, haberleşme, Orta Asya Türkleri, Osmanlı Devleti, Türk dünyası.

Özet
Interpersonal communication is defined as a priori communication as a discipline. Besides communal and technological developments, it focuses on organizational, social and mass communication dimensions. In this article, there is an expansion on the ways and means of communication in these four dimensions. In fact, apart from these dimensions, human being attempts to understand nature in its journey of discovery, to understand what kind of a system it is in, considered as a priori communication. And it was examined communicatively in the context of the place and environment where the human is. In order to provide a different contribution to the field than the other previous studies and in order to present a historical profile, the study has been explored in two different categories in interpersonal communication: “communication by direction” and “communication by way”. The categories were also evaluated within the framework of the Turkic world. Both the Central Asian Turks and the Anatolian Turks structural condition and differences were examined through the descriptive technique. As a result, it is understood that the priority in communication is security in Turkic world and Turkic communities have been trying to benefit from all environmental sources in order to ensure communication against external threats and dangers.

Anahtar Kelimeler
Communication, Central Asian Turks, Ottoman Empire, Turkic world.