KIRGIZ TOPLUMUNDA AKSAKAL
(AKSAKAL IN KYRGYZ SOCIETY )

Yazar : Arzu KİYAT    
Türü :
Baskı Yılı : 2023
Sayı : 12/3
Sayfa : 957-967
    


Abstract

Türk toplumunda bilge, danışman, yol gösterici, akıllı, adaletli gibi çeşitli nitelik ve rolleri bünyesinde bulunduran kişiler önemli görülmüş ve farklı adlarla anılmıştır. Bu adlandırmalardan birini teşkil eden aksakal, Türk toplumunda daha çok bilge, danışman ve yol gösterici nitelikleri ile öne çıkan kişileri belirten bir kavramdır. Aksakallar, bu vasıfları ile sosyal, kültürel, siyasi, dinî olmak üzere yaşamın pek çok alanında etkin kişilerdir. Şüphesiz söz konusu hususun günümüzde belirgin bir şekilde görüldüğü Türk boylarından biri Kırgızlardır. Bu minvalde çalışma, geçmişte ve günümüzde Kırgızlarda aksakal kavramının anlam alanları ile aksakalların toplum üzerindeki etkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmaya ait veriler çeşitli kaynakların okunmasının ardından içerik analiz yöntemi ekseninde irdelenerek oluşturulmuştur. İncelemede, aksakalların Kırgız sosyal, siyasi, dinî, kültürel yaşantısında başat rol oynadığı ve bu rolün edebî ürünlere dahi yansıdığı belirlenmiştir. Türk dünyasının ortak mefhumlarından biri olarak aksakallığın mezkûr coğrafyadaki entegrasyonu, birlik ve beraberliği ortaya koyan bir yapı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.



Keywords

Kırgızlar, aksakal, danışman, bilge tipi.



Özet

In Turkish society, individuals who possess various qualities and roles such as wisdom, counselor, guide, intelligence, and justice have been considered important and referred to by different names. One of these designations is the concept of “aksakal” (white beard), which refers to individuals who are distinguished by their wisdom, counsel, and guidance in Turkish society. These individuals actively contribute to various aspects of life, including social, cultural, political, and religious spheres. The Kyrgyz people are an exemplary Turkic tribe where this phenomenon is prominently observed. This study aims to explore the significance of the aksakal concept in the historical and contemporary contexts of the Kyrgyz community and its impact on society. Data for the research was gathered through a comprehensive analysis of diverse sources utilizing the content analysis method. The analysis demonstrates the influential role of aksakals in Kyrgyz social, political, religious, and cultural life, which is also reflected in literary works. Thus, it can be concluded that aksakal represents a unifying and cohesive element that fosters integration and solidarity within the Turkic world.



Anahtar Kelimeler

Kyrgyz people, aksakal/white beard, counselor, wisdom.