TÜRKÇEDE BAZI BULAŞMA (CONTAMINATION) ÖRNEKLERİNDE ANLAMIN BULAŞMA ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
(THE EFFECTS OF MEANING ON CONTAMINATION IN SOME CONTAMINATION EXAMPLES IN TURKISH )

Yazar : İhsan Sabri ÇEBİ    
Türü :
Baskı Yılı : 2024
Sayı : 13/3
Sayfa : 958-969
    


Abstract

Bulaşma, bir dilde iki kelimenin birbiriyle etkileşmesinden kaynaklanan üçüncü bir şeklin ortaya çıkması durumudur. Bulaşma sonucunda yeni ortaya çıkan kelimede daha çok şekil benzerliği ön plandadır. Ancak anlam ilişkisi, bulaşan şekiller arasında önemli rol oynar. Türkçe kelimelerde rastladığımız bulaşma örneklerinde bazı ses olayları yaşanmıştır. Fakat bulaşma ile ortaya çıkan ses olayı, diğer ses olayları gibi değildir. Bulaşma, örnekseme adı verilen, dildeki bir kelimeye benzetilerek yeni bir kelime türetilmesi hadisesi de değildir. Bulaşmada ölçüt, etkilenen iki kelimeden üçüncü bir kelimenin ortaya çıkmış olmasıdır. Türkçede bir kısmı edebî dile girmiş bir kısmı konuşma dilinde kalmış olmak üzere bulaşma örnekleri mevcuttur. Bu yazıda bulaşma örneklerinde “anlam”ın tesiri üzerinde durulmuştur.



Keywords

Bulaşma, anlam değişmesi, ses olayları.



Özet

Contamination is the situation where a third form emerges from the interaction of two words in a language. As a result of contamination, the formal
similarity is more prominent in the newly formed word. However, the semantic relationship plays an important role between the contagious forms. In the contagion examples we come across in Turkish words, some sound changes have occurred. However, the sound change that occurs with contamination is not like other sound changes. Contamination is not the event of deriving a new word by resembling a word in the language, called analogy. The criteria in contamination is that a third word has emerged from the two affected words. There are examples of contamination in Turkish, some of which have entered the literary language and some of which have remained in the spoken language. In this article, the effect of “meaning” in the contagion examples is emphasized.



Anahtar Kelimeler

Contamination, meaning change, sound changes