Bu makalede dilcilik literatürümüzde birleşik fiil adıyla anılan ve çözümlemesi yaygın olarak isim + yardımcı fiil şeklinde yapılan unsurlar ele alınmıştır. Bahsi geçen konu, birkaç çalışma haricinde genellikle hep aynı şekilde incelenegelmiştir. Mevcut anlayışa göre etmek, kılmak, olmak gibi fiiller bu teşkillerde yardımcı unsur olarak görev almakta ve önlerindeki ismi fiilleştirmektedirler. Birleşik fiil konusu, Türk dilinin ekleşme düzeni bakımından ele alındığında sorunlu ve çelişkili tarafları bulunan bir mesele olarak karşımızda durmaktadır. Çözümlemesi isim + yardımcı fiil şeklinde yapılan birleşik fiil teşkillerinin Türk diline hâkim olan ekleşme kültürüne göre ele alındığında sonucun böyle bir çözümlemeye imkân vermediği anlaşılmaktadır. Kelime kelime karşıtlığında, yer ödünçlemeli örnekler dışında, daima yardımcı unsurun önce, asıl unsurun ise sonra telaffuz edilmesi Türk dilinin en eski ve yerleşik bir kuralıdır. Buna göre yardım etmek gibi bir kuruluşta, yardım kelimesi yardımcı unsur, etmek ise asıl unsurdur. Bu düzenin Türk dilindeki karşılığı birleşik fiil değil, tamlayanı isim, tamlananı fiil olan tamlamadır.

Birleşik fiil, yardımcı fiil, tamlama.

In this article, the elements that are commonly analyzed as noun + auxiliary verb, called compound verbs in our linguistic literature, are discussed. The subject in question has generally been examined in the same way, except for a few studies. According to the current understanding, verbs such as etmek, kılmak, olmak serve as auxiliary elements in these formations and verbize the noun in front of them. The issue of compound verbs appears before us as an issue with problematic and contradictory aspects when considered in terms of the suffixation order of the Turkish language. When the compound verb formations, whose analysis is made in the form of noun + auxiliary verb, are considered according to the aggregation culture that dominates the Turkish language, it is understood that the result does not allow such an analysis. In word-by-word contrast, it is the oldest and well-established rule of the Turkish language that, except for examples of borrowing, the auxiliary element is always pronounced first and the main element is pronounced later. Accordingly, in an organization such as yardım etmek, the word yardım is the auxiliary element and etmek is the main element. The equivalent of this order in the Turkish language is not a compound verb, but a phrase whose complement is a noun and its complement is a verb.

Compound verb, auxiliary verb, determinative group.