Güney Sibirya Bölgesi’nde Afanasyevo, Okunevo, Andronovo kültürlerinin ardından Geç Tunç Çağı-Demir Çağı başı denilebilecek bir dönemde MÖ 1200 yıllarından itibaren ilk buluntularının Karasuk Irmağı yakınlarında keşfedilmesi üzerine bu adla anılan bir kültür dönemi tespit edilmiştir. Kronolojik olarak Klasik Karasuk ve Kammenni Log keşfi üzerine Geç Karasuk olarak iki safhaya ayrılmıştır. Çin’in kuzeyinde kalan topraklarda, Güney Sibirya Altay-Sayan çevresi ve Kazakistan topraklarında varlığı tespit edilen Karasuk kültürü dönemi maddi kültür unsurları büyük ölçüde Andronovo kültürününkilere benzemekteydi. Bu bakımdan köken olarak onları Andronovo kültürüne bağlayanlar bulunmaktadır. Bununla birlikte Andronovo toplumu ile Çin’in kuzeyinden gelen gruplarla karışımı sonrası ortaya çıktıkları üzerine görüşler de mevcuttur. Kamenka ve Tepsey gibi önemli yerleşim alanlarının bulunduğu yerde pek çok mesken, maden ocağı, dökümhane kalıntılarına ulaşılmıştır. Kazakistan sahasına kadar çok geniş bir sahada Karasuk kültürü dönemine ait tunçtan dökülmüş bıçak, hançer ve balta gibi ürünler elde edilmiştir. Mezarların ise kare veya dikdörtgen formlu sanduka biçimli olduğu ve yassı plakalarla çevrelendiği, mezar sandukasının üstünün de yine kalaslarla veya taş plakalar ile örtüldüğü, halka veya kare formlu kuşatma içerisine alındığı akraba olduğu düşünülen kişilere ait mezarların kuşatmalarının birbirlerine eklendiği görülmektedir. Bu çalışmamız ile Karasuk kültürü döneminin kronolojik bakımdan yayıldığı coğrafyada bıraktıkları maddi kültür kalıntılarının karakteristik özelliklerini, etkileşimde oldukları topluluklar ve kültürleri, değişimlerini, Türklerle olan bağlantılarını ortaya koymaya ve Karasuk kültürü üzerine bir bakış ortaya koymaya çalışacağız.

Sibirya, Kazakistan, Karasuk, bozkır, konargöçer, Türkler.

The period known as the Karasuk culture was identified following the discovery of the first artifacts around the Karasuk River from around 1200 BCE, marking the beginning of the Late Bronze Age to the Early Iron Age, after the Afanasyevo, Okunevo, and Andronovo cultures in the Southern Siberia region. Chronologically, it is divided into two phases: Classic Karasuk and finding after Kammenni Log, later it was classified as Late Karasuk. The material culture elements of the Karasuk culture period, found near the Karasuk River, Altai-Sayan region of Southern Siberia, and the territories of Kazakhstan, bear a significant resemblance to those of the Andronovo culture. Consequently, there are theories connecting them to the Andronovo culture in terms of origin. However, some opinions suggest that they emerged as a result of a mixture between the Andronovo society and groups coming from the north of China. Numerous settlements, mines, and foundry remains have been discovered in significant locations such as Kamenka and Tepsey. Products such as bronze knives and axes from the Karasuk culture period have been obtained in a vast area extending to the territory of Kazakhstan. The graves are square or rectangular in shape, surrounded by flat plates, and the top of the burial casket is covered with logs or stone slabs. The graves of individuals believed to be relatives are enclosed in circular or squareshaped enclosures, with the enclosures of graves thought to belong to related individuals being interconnected. With this study, we aim to explore the characteristic features of the material culture remnants left by the Karasuk culture in the geographically widespread area during its chronological spread. We will delve into the interactions with the communities and cultures they engaged with, as well as their exchanges and influences, to shed light on their connections with the Turks and present a perspective on the Karasuk culture.

Siberia, Kazakhstan, Karasuk, steppe, nomadic, Turks.