ÇOK DİLLİLİK VE DÎVÂNU LÛGATİ’T-TÜRK
(MULTILINGUALISM AND DÎVÂNU LÛGATİ’T-TÜRK )

Yazar : Yusuf ULUSOY    
Türü :
Baskı Yılı : 2024
Sayı : 13/3
Sayfa : 838-848
    


Abstract

Çok dillilik, toplum dilbilimin alt alanıdır. İki veya daha fazla dili kullanan bireyler çok dilli bireylerdir. Günümüzde, her ülkede çok dilli bireylerle karşılaşmak mümkündür. Çok dillilik, günümüzde toplum dilbilim araştırmacıları tarafından araştırılan bir konudur. 11. yüzyılda da çok dilli bireyler yaşamıştır. Dîvânu Lûgati’t-Türk, çok dilli bireyleri ve toplumları günümüze taşıyan önemli bir sözlüktür. Kâşgarlı Mahmud, Türk boylarından derlediği bilgiler ışığında çok dilli bireylerin yaşadığını eserinde işler. 11. yüzyılda, birden çok dili bilen ve kullanan Türk boyları çalışmamızın konusudur. Çalışmamızda, Ahmet B. Ercilasun ve Ziyat Akkoyunlu tarafından hazırlanan Dîvânu Lûgati’t-Türk incelenerek çok dilli boy ve uruklar araştırılmıştır. Boy ve uruklar, yaşadıkları coğrafya, ekonomik faaliyetleri, dinleri ve etkilenebilecekleri komşuları da göz önünde bulundurularak incelenmiştir. Araştırmamız, nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi tekniğiyle yapılmıştır.



Keywords

Çok dillilik, Kâşgarlı Mahmud, Dîvânu Lûgati’t Türk, toplum dilbilim.



Özet

Multilingualism is a subfield of sociolinguistics. Individuals who use two or more languages are multilingual. Today, it is possible to encounter multilingual individuals in every country. Multilingualism is a topic that is currently being researched by sociolinguistics researchers. In the 11th century, there were multilingual individuals. Dîvânu Lûgati't-Türk is an important dictionary that brings multilingual individuals and societies to the
present day. Kâshgarlı Mahmud, in the light of the information he compiled from the Turkish tribes, states that multilingual individuals lived in his work. In the 11th century, Turkic tribes who knew and used more than one language are the subject of our study. In our study, multilingual tribes and clans were investigated by examining Dîvânu Lûgati’t-Türk prepared by Ahmet B. Ercilasun and Ziyat Akkoyunlu. Tribes and clans were examined by taking into account the geography they lived in, their economic activities, religions and the neighbors they might be affected by.. Our research was conducted using the document review technique, one of the qualitative research methods.



Anahtar Kelimeler

Multilingualism, Kâşgarlı Mahmud, Dîvânu Lûgati’t Türk, sociolinguistic.