ELMİRA TÖLÖKOVA’NIN DİZELERİNDE AYTMATOV’UN KAHRAMANLARI KONUŞUYOR
(AYTMATOV’S HEROES SPEAK IN ELMIRA TÖLÖKOVA’S VERSES )

Yazar : Döne ARSLAN   - Mustafa Said ARSLAN - Orhan SÖYLEMEZ  
Türü :
Baskı Yılı : 2024
Sayı : 13/4
Sayfa : 1358-1385
    


Abstract

Türk dünyası dil, kültür ve edebiyat açısından son derece zengindir. Çevirileri yapılan eserler de her ne kadar hazinelerin aslını tutmasa da okuyanın zihninde tesir bırakır. Belki edebî eserin insanı sarıp sarmalayan samimi havasını vermese de mensubu olduğu halkın veya memleketin/milletin insanlarından, tabiatından, gelenek-göreneklerinden, hatta bitki ve hayvanlarından numuneler sunar. Diğer lehçelerden Türkiye Türkçesine kazandırılmış pek çok eserden bahsetmek artık mümkündür. Pek çok yazar, şair ve sanatçının eserlerinden çeviriler yapılmıştır. Ancak Aytmatov bütün eserleri Türkiye Türkçesine çevrilmiş belki de yegâne yazardır. Bazı eserleri farklı mütercimler tarafından farklı dillerden tercüme edilmiş ve hatta farklı isimlerle yayınlanmıştır. Dünya edebiyatında önemli bir yere sahip olan Cengiz Aytmatov’un eserleri ve düşüncelerinden pek çok yazar ve şair etkilenmiştir. İnsanın iç dünyasını, millî kimlik ve kültürel değerlerini eserlerinde yansıtması onun geniş kitlelere ulaşmasına sebep olmuştur. Aytmatov’un evrensel bir yazar ve düşünür olması pek çok yazar ve şairin eserlerinde yaşamaya devam edeceğini göstermektedir. Bu çalışmada Kırgız şairi Elmira Tölökova’nın dünyaca ünlü yazar Cengiz Aytmatov’un eserlerinden ve eserlerindeki karakterlerinden esinlenerek kaleme aldığı şiirleri Türkiye Türkçesine aktarılarak incelenmiştir. Şairin dizelerinde Aytmatov’un kahramanlarına yer verilerek kahramanların yer aldıkları eserler hakkında kısa bilgiler verilmiştir. Çözümlemelerde şiirlerin yapısından ziyade muhtevaya önem verilmiş; imge ve simgelerden ve metaforlardan hareketle çözümlemeler yapılmıştır. Elmira Tölökova kaleme aldığı bu şiirleriyle Aytmatov’un değerini göstermesinin yansıra milletine, topraklarına, kültürel değerlerine de sahip çıktığını kanıtlamıştır.



Keywords

Cengiz Aytmatov, Elmira Tölökova, kahraman, şiir.



Özet

The Turkish world is extremely rich in terms of language, culture and literature. Each Turkish dialect learned opens the door to new treasures. Even though the translated works do not correspond to the original treasures, they leave an impact on the mind of the reader. Even though it may not give the sincere and enveloping atmosphere of a literary work, it offers examples from the people, nature, traditions and customs, and even plants and animals of the people or country/nation to which it belongs. It is now possible to talk about many works that have been translated into Turkey Turkish. Translations have been made from the works of many writers, poets and artists. Aytmatov is perhaps the only writer whose entire works have been translated into Turkish. Some of his works have been translated from different languages by different translators and even published under different names. Many writers and poets were influenced by the works and thoughts of Cengiz Aytmatov, who has an important place in world literature. Man's inner world, national identity and cultural values have caused him to reach large masses. The fact that Aytmatov is a universal writer and thinker shows that he will continue to live on in the works of many writers and poets. In this study, the poems written by Kyrgyz poet Elmira Tölökova, inspired by the works of the world-famous writer Cengiz Aytmatov and the characters in his works, were analyzed by translating them into Turkish. Aytmatov's heroes are heard in the poet's verses. In addition, brief information is given about the works in which the characters’s appear. In the analyses, importance was given to the content rather than the structure of the poems; Analyzes were made based on images, symbols and metaphors. With these poems she wrote, Elmira Tölökova not only showed Aytmatov's value, but also proved that she protected her nation, land and cultural values.



Anahtar Kelimeler

Cengiz Aytmatov, Elmira Tölökova, character, poem.