TAHİR KARAUĞUZ’DAN DERLEME SÖZLÜĞÜ’NE KATKILAR
(CONTRIBUTIONS FROM TAHİR KARAUGUZ TO THE DERLEME SOZLUGU )

Yazar : Arda KARADAVUT    
Türü :
Baskı Yılı : 2025
Sayı : 14/1
Sayfa : 150-160
    


Abstract

Zonguldak’ın ilk gazetecisi ve matbaacısı olarak bilinen Tahir Karauğuz, aynı zamanda Kuvayımilliye mensubu bir şair, yazar ve siyasetçidir. Basın yayın hayatı boyunca on bir gazete ve beş dergi çıkaran Karauğuz, Zonguldak’ta kurduğu Karaelmas Matbaası’nda kırk bir farklı kitap basmış; bu kitapların on dokuzunu ise kendi kaleme almış veya yayımlamıştır. Millî Mücadele yıllarında Zonguldak ve çevresinde aktif görev alan İstiklal madalyası sahibi Karauğuz, Cumhuriyet’in ilanından sonra silahı bırakarak kalemiyle vatanına hizmet etmeye devam etmiştir. Türkçü bir yazar olan Karauğuz, Dil Devrimi sürecindeki Türkçeleştirme faaliyetlerinde etkin rol oynamıştır. Zonguldak Halkevi aracılığıyla Zonguldak ve çevresinden pek çok sözcük derleyerek Türk Dil Kurumuna göndermiştir. Yine yazmış olduğu Öz Türk Adları Kılavuzu, Ekler Kökler Üzerinde Deneçler, Dil Araştırmalarına Gereçler adlı eserleri de onun Türk diline verdiği önemi göstermektedir. Bu çalışmada Karauğuz’un Ekler Kökler Üzerinde Deneçler, Dil Araştırmalarına Gereçler adlı eserindeki sözcükler incelenerek bu sözcüklerden Derleme Sözlüğü’nde olmayan veya Zonguldak yöresinde tanıklanmayanlar belirlenmiş ve böylece Derleme Sözlüğü’ne katkı sağlanması amaçlanmıştır.



Keywords

Derleme Sözlüğü, Dil Devrimi, Karaelmas, Tahir Karauğuz, Zonguldak



Özet

Tahir Karauguz, known as the first journalist and printer of Zonguldak, is also a Kuvayımilliye poet, writer and politician. Karauğuz, who published eleven newspapers and five magazines throughout his press life, also published forty-one different books in the Karaelmas Printing House he founded in Zonguldak; He wrote or published nineteen of these books himself. Karauğuz, the owner of the Independence Medal, who took an active role in Zonguldak and its surroundings during the War of Independence, laid down his weapon after the declaration of the Republic and continued to serve his country with his pen. Karauğuz, a Turkist writer, played an active role in the Turkishization activities during the Language Revolution. He compiled many words from Zonguldak and its surroundings through Zonguldak People’s House and sent them to the Turkish Language Association. His works titled Guide to Pure Turkish Names, “Öz Türk Adları Kılavuzu” Experiments on Suffixes and Roots, and Tools for Language Research “Ekler Kökler Üzerinde Deneçler Dil Araştırmalarına Gereçler” also show the importance he gave to the Turkish language. In this study, the words in Karauguz's work titled Experiments on Suffixes and Roots, and Tools for Language Research “Ekler Kökler Üzerinde Deneçler Dil Araştırmalarına Gereçler” were examined and the words that were not in the Derleme Sozlugu or not witnessed in the Zonguldak region were determined and thus it was aimed to contribute to the Derleme Sozlugu



Anahtar Kelimeler

Derleme Sozlugu, Karaelmas, Tahir Karauguz, Turkish Language Revolution, Zonguldak