IMAGINING CLIMATE FUTURES IN CONTEMPORARY TURKISH LITERATURE: A CRITICAL APPROACH TO BUKET UZUNER’S NOVEL HAVA
(ÇAĞDAŞ TÜRK EDEBİYATINDA İKLİM GELECEKLERİNİ KURGULAMAK: BUKET UZUNER’İN HAVA ROMANINA ELEŞTİREL BİR BAKIŞ )

Yazar : Nesrin YAVAŞ    
Türü :
Baskı Yılı : 2025
Sayı : 14/3
Sayfa : 952-964
    


Abstract

This study explores how climate change is represented in Turkish literature through Buket Uzuner’s Hava (2018). Climate change’s vast temporal and spatial dimensions challenge literary depiction. Hava draws on Turkish shamanistic traditions to revive ecological awareness but centers on localized environmental disruptions, limiting its engagement with global, systemic climate processes. Unlike speculative climate fiction that uses nonlinear structures to depict climate change’s slow violence, Hava employs a conventional narrative focused on immediate human experiences. This restricts its ability to represent structural transformations and global interconnections. The novel’s portrayal of local anomalies lacks connection to transnational climate crises and overlooks the unequal impacts on marginalized communities. The study argues that Turkish climate fiction should incorporate speculative elements, non-human agency, and experimental narrative techniques to better reflect the planetary scale and temporal complexity of climate change. Expanding literary strategies is essential for a more effective and inclusive climate discourse in Turkish literature.



Keywords

Storytelling, climate change, cli-fi, contemporary Turkish literature.



Özet

Bu çalışma, iklim değişikliğinin Türk edebiyatındaki temsiline Buket Uzuner’in Hava (2018) romanı üzerinden odaklanmaktadır. İklim krizinin geniş zaman ve mekân ölçekleri, edebi anlatımı zorlaştırmaktadır. Hava, ekolojik bilinç uyandırmak için Türk şamanistik geleneklerinden yararlansa da küresel ve sistemik iklim süreçleri yerine yerel çevresel bozulmalara odaklanarak temsil gücünü sınırlar. Spekülatif iklim kurmacasının sıklıkla kullandığı doğrusal olmayan yapılar yerine, Hava anlık insan deneyimlerine dayalı klasik bir anlatıyı benimser. Bu yaklaşım, iklim krizinin yavaş şiddetini ve yapısal dönüşümlerini yansıtmasını zorlaştırır. Roman, yerel anomalileri küresel krizle ilişkilendiremez ve kırılgan topluluklar üzerindeki orantısız etkileri tam olarak ele almaz. Bu çalışma, Türk iklim edebiyatının gezegensel ölçekteki iklim gerçekliğini daha etkili temsil edebilmesi için spekülatif ögeler, insan-dışı öznellik ve yenilikçi anlatım biçimlerini içermesi gerektiğini savunur.



Anahtar Kelimeler

Hikâye anlatıcılığı, iklim değişikliği, iklim kurgu, çağdaş Türk edebiyatı.