Yazar	: Eyüp AYDOĞDU
Türü	:
Baskı Yılı	: 2022
Sayı	: 11/4
Sayfa	: 1386-1399
214    432

Abstract
Edebiyatın ana malzemesi olan insan, klasik metinlerde gerçek bir kimlikle ya da tasavvurî bir görünümle okuyucunun karşısına çıkmaktadır. Şair, felsefesini aktarırken bu kimlikleri iki ayrı cepheye oturtarak kendi tarafını okuyucuya sezdirir. Anlatıda karşı cepheye konumlandırılarak kötümser bir bakışın ekseninde değerlendirilen kimlik/ler, idealin ya da sevilenin maddi veya manevi olarak uzağına layık görülür. Kimi kullanımlarda da herhangi bir taraf güdülmeden geleneğin takip edildiği izlenir. Kimi zaman da şair bu geleneğin dışına çıkarak kişilikleri yaşadığı deneyimlerle yorumlayabilmektedir. Bu çalışmada söz konusu kişiliklerden olan dinî ve etnik zümreler 16. yüzyıl şairi Gelibolulu Mustafa Âli’nin Divanı’nda tespit edilmiş ve tanık beyitlerle birlikte değerlendirmelerde bulunulmuştur.

Keywords
Tip, kişilik, klasik Türk şiiri, Gelibolulu Mustafa Âli, grup figürler.

Özet
Human, the main material of literature, appears in front of the reader with a real identity or a visual appearance in classical texts. While conveying his philosophy, the poet makes the reader feel his side by placing these identities on two separate fronts. The identities, which are positioned on the opposite side in the narrative and evaluated on the axis of a pessimistic view, are deemed worthy of material or spiritual distance from the ideal or loved one. In some examples, it is observed that the tradition is followed without taking any sides. Sometimes, the poet can go beyond this tradition and interpret the personalities with his experiences. In this study, religious and ethnic classes, who are among the personalities in question, were identified in the Divan of Mustafa Âli, the 16th century poet, and evaluated together with the witness couplets.

Anahtar Kelimeler
Type, personality, classical Turkish poetry, Gelibolulu Mustafa Âli, group figures.