Bu çalışma, Fasîh Ahmed Dede’nin nazireleri üzerinden klasik Türk edebiyatında nazire geleneğinin mahiyetini ve bu geleneğin şairler arasında nasıl bir sanat zemini oluşturduğunu ele almaktadır. Nazire, yalnızca benzerlik yahut taklit değil, şairin sanatını derinleştirdiği ve üslubunu tahkim ettiği bir mecradır. Klasik şiirin teşekkülünde önemli bir yere sahip bu gelenek, şairler arası etkileşimi kuvvetlendirmiş, aynı zamanda bireysel yaratıcılığın imkânlarını genişletmiştir. Çalışmada, karşılaştırmalı metin inceleme yöntemi kullanılarak Fasîh Ahmed Dede’nin nazireleri şekil ve muhteva bakımından değerlendirilmiş, şairin bu gelenek içinde tuttuğu yer tespit edilmiştir. Onun nazirelerinde Sebk-i Hindî üslubunun belirgin etkileri görülmekle birlikte Mevlevi irfanı çerçevesinde aşk, vahdet ve nefis terbiyesi gibi tasavvufi unsurların işlenişi de dikkate alınmıştır. Fasîh Ahmed Dede, seleflerinin izinden gitmekle yetinmemiş, onların kurduğu sanat dünyasını kendi estetik anlayışıyla yeniden yorumlamıştır. Bu itibarla nazire geleneği, geçmişin devamı olmanın ötesinde, şairlerin sanatsal kudretlerini ortaya koydukları dinamik bir alan olarak değerlendirilmiştir.

Klasik Türk edebiyatı, 17. yüzyıl, nazire, Fasîh Ahmed Dede.

This study explores the tradition of nazire in classical Turkish literature through Fasîh Ahmed Dede’s works and examines how it created a shared artistic ground among poets. More than imitation or resemblance, nazire served as a medium for poets to deepen their art and refine their style. As a key component in the formation of classical poetry, the tradition fostered literary interaction while also expanding opportunities for individual creativity. Using comparative textual analysis, the study evaluates Fasîh Ahmed Dede’s nazires in terms of form and content and identifies his place within the tradition. His poetry reflects the influence of the Sebk-i Hindî, while also incorporating Sufi themes such as love, unity, and self-discipline within the framework of Mevlevi thought. Rather than merely following his predecessors, Fasîh Ahmed Dede reinterpreted their artistic world through his own aesthetic vision. Thus, nazire emerges as a dynamic field in which poets demonstrated creativity beyond simple continuity with the past.

Classical Turkish literature, 17th century, nazire, Fasîh Ahmed Dede.